รู้หรือไม่? รถไฟก็มีการปล่อยมลพิษเช่นกัน!
แม้ว่า “ระบบขนส่งทางราง” จะถูกยกให้เป็นรูปแบบการเดินทางที่ เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมมากที่สุด เมื่อเทียบกับรถยนต์หรือเครื่องบิน แต่หัวรถจักรดีเซลยังคงปล่อยมลพิษที่ส่งผลกระทบต่อ สุขภาพ สิ่งแวดล้อม และการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ดังนั้นจึงจำเป็นต้องมีมาตรฐานควบคุมการปล่อยมลพิษ ที่ชัดเจนเหมือนประเทศชั้นนำทั่วโลก
มลพิษที่มาจากรถไฟ
การเผาไหม้เชื้อเพลิงดีเซลที่ไม่สมบูรณ์ ทำให้เกิดสารมลพิษหลายชนิด ได้แก่
คาร์บอนไดออกไซด์(CO₂ ) ก๊าซเรือนกระจกซึ่งทำให้เกิดภาวะโลกร้อน
ฝุ่นละออง (PM) เกิดจากการเผาไหม้โดยเฉพาะฝุ่นคาร์บอนจากการเผาไหม้ดีเซล
ออกไซด์ของไนโตรเจน(NOₓ) เกิดจากการเผาไหม้ที่อุณหภูมิสูง
คาร์บอนมอนอกไซด์(CO & HC) เกิดจากการเผาไหม้ไม่สมบูรณ์
ออกไซด์ของกำมะถัน(SOₓ) เกิดจากกำมะถันในเชื้อเพลิง
ต่างประเทศควบคุมอย่างไร?
หลายประเทศกำหนดค่ามาตรฐานเพื่อจำกัดการปล่อยมลพิษ
– สหภาพยุโรป (EU) : ใช้ Stage V เข้มงวดมาก ควบคุมทั้งฝุ่นและก๊าซพิษ
– สหรัฐอเมริกา (USA) : มาตรฐาน EPA Tier 0-4 โดย Tier 4 เข้มงวดที่สุด
-จีน : ใช้มาตรฐาน TB/T 2783-2017 ควบคุมหัวรถจักรดีเซล
สถานการณ์ในประเทศไทย
ปัจจุบัน ยังไม่มีมาตรฐานเฉพาะสำหรับรถไฟ แต่กรมการขนส่งทางราง (ขร.) ได้ดำเนินการศึกษาและแนวทางการพัฒนามาตรฐานให้เหมาะสมกับบริบทของประเทศ เช่น
เริ่มแรก : เริ่มต้นด้วยมาตรฐาน EU Stage III A/B เพื่อให้ผู้ประกอบการปรับตัวง่าย ไม่กระทบต้นทุนมาก
ระยะยาว : กำหนดเป้าหมายไปที่ EU Stage V ภายใน 10 ปี เพื่อยกระดับคุณภาพอากาศและเทียบเท่าสากล
แนวทางเพิ่มเติม : ศึกษามาตรฐาน UIC Leaflet 624 ที่ใช้ในวงการรถไฟสากล เพื่อรองรับการค้าและการลงทุนระหว่างประเทศ
ประโยชน์ของการควบคุมมลพิษทางราง
ปกป้องสุขภาพประชาชน ลดความเสี่ยงโรคทางเดินหายใจและโรคต่างๆ
ช่วยรักษาสิ่งแวดล้อม ลดก๊าซเรือนกระจกและมลพิษทางอากาศ
ขับเคลื่อนเทคโนโลยีสะอาด ส่งเสริมการใช้ไฟฟ้าและระบบเผาไหม้ประสิทธิภาพสูง
สอดคล้องกับข้อตกลงโลก เช่น ข้อตกลงปารีส และเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs)
ประหยัดงบประมาณ ช่วยลดค่าใช้จ่ายด้านการรักษาพยาบาลและการแก้ปัญหาสิ่งแวดล้อม
กล่าวคือ
ระบบการขนส่งทางราง ถือเป็นรูปแบบการขนส่งที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม
การกำหนดมาตรฐานควบคุมการปล่อยมลพิษในระบบขนส่งทางรางจึงเป็นสิ่งสำคัญที่จะมีส่วนช่วยในการลดผลกระทบต่อสุขภาพของประชาชนและสิ่งแวดล้อม และมีความสอดคล้องกับแนวทางของสากล ที่มีเป้าหมายในการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกและก่อให้เกิดการพัฒนาที่ยั่งยืนต่อไป
หน่วยงานที่ประกาศ
กลุ่มประชาสัมพันธ์